Με επίκεντρο των εορτασμών τον Πολύγυρο, η Χαλκιδική τίμησε την κήρυξη της Επανάστασης του 1821.

Την Κυριακή το πρωί τελέσθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου επίσημη Δοξολογία χοροστατούντος του Μητροπολίτου Κασσανδρείας κ.κ.Νικοδήμου, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο εκπαιδευτικός του ΕΠΑ.Λ Πολυγύρου, Ιωάννης Βασιλάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στις σημαντικές ιστορικές στιγμές της Χαλκιδικής.

Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Αλέξανδρος Κόπτσης.

Παραβρέθηκαν οι βουλευτής Χαλκιδικής, Γιώργος Βαγιωνάς και Απόστολος Πάνας, ο αντιπεριφερειάρχης, Γιάννης Γιώργος, η δήμαρχος Κασσάνδρας, Αναστασία Χαλκιά, εκπρόσωποι των Δήμων της Χαλκιδικής, ο πρόεδρος της ΠΟΞ και Μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ, Γρηγόρης Τάσιος, ο Αστυνομικός Διευθυντής Χαλκιδικής, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής και άλλοι εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων.

Στο Μνημείο Ηρώων της πόλης ακολούθησε Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους.

Ακολούθησε παρέλαση μαθητών από όλους τους δήμους της Χαλκιδικής στην κεντρική οδό της πόλης, μπροστά από τους εκπροσώπους της εκκλησίας, της πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των φορέων της πόλης και των κατοίκων της.

Δηλώσεις επισήμων

Βουλευτής Χαλκιδικής ΝΔ, Γιώργος Βαγιωνάς:

«Τιμήσαμε σήμερα τους ήρωες της Επανάστασης του 1821 στη Χαλκιδική. Εκείνους που με πίστη και θάρρος πολέμησαν εναντίον των Τούρκων κατακτητών με αποτέλεσμα την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Στις επετειακές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στον Πολύγυρο την Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας Αλέξανδρος Κόπτσης.
Η συνεργασία μου με το Υπουργείο Παιδείας είναι συνεχής με μοναδικό μέλημα την αναγώριση και αναφορά του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της Χαλκιδικής στα σχολικά βιβλία για να διδαχθούν την Ιστορία μας οι μαθητές όλης της χώρας.Δεν ξεχνούμε ότι η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ξεκίνησε από τη Χαλκιδική και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα».

Βουλευτής Χαλκιδικής ΚΙΝ.ΑΛ., Απόστολος Πάνας:

"Η Επανάσταση στη Χαλκιδική το 1821, υπήρξε σημαντική για τον τόπο μας αλλά και για την εδραίωση του απελευθερωτικού αγώνα της χώρας. Πάντα δίπλα στις προσπάθειες όλων των φορέων του τόπου, ώστε η Επανάσταση της Χαλκιδικής να πάρει τη θέση που της αξίζει στην Ιστορία".

Αντιπεριφερειάρχης, Ιωάννης Γιώργος

"17η Μα’ι’ου του 1821! Ίσως η πιο σημαντική ημέρα της Ελληνικής Επαναστάσεως.Ο ξεσηκωμός της Χαλκιδικής,σταμάτησε τον κύριο όγκο των τουρκικών δυνάμεων που στόχευε στο «πνίξιμο» της Επανάστασης στο Νότο,δίνοντας τον απαιτούμενο χρόνο στους επαναστατημένους Έλληνες να οργανωθούν και να πετύχουν τον πολυπόθητο στόχο!Χρόνια πολλά Χαλκιδικιώτες,χρόνια πολλά Έλληνες!!!"

Δήμαρχος Κασσάνδρας Αναστασία Χαλκιά:

"Με ιδιαίτερη συγκίνηση και ιστορική μνήμη τιμήσαμε σήμερα την κήρυξη της Επανάστασης στη Χαλκιδική που σηματοδότησε τον ελληνικό ξεσηκωμό ενάντια στον τουρκικό ζυγό, παρά το γεγονός ότι δεν είχε αίσιο τέλος.  Σε έναν τόπο όπως η Χαλκιδική,με ελληνικό πληθυσμό κατά 90 τοις εκατό,η σπίθα για ελευθερία είχε ανάψει για τα καλά και η φλόγα της ανεξαρτησίας παραμέρισε την ελλιπή ετοιμότητα και τα ελάχιστα μέσα.
Όταν ξέσπασε η Επανάσταση μίλησε η ψυχή και η λαχτάρα του ελληνισμού να ξεπροβάλει ελεύθερα. Ελπίζουμε κάποια στιγμή η ιστορία να δώσει στον τόπο μας τη δέουσα αναγνώριση για την προσφορά του στους αγώνες του 1821. Χρόνια πολλά στη Χαλκιδική,χρόνια πολλά στη Μακεδονία".

Πρόεδρος της ΠΟΞ και Μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ, Γρηγόρης Τάσιος:

"Η προσφορά της εξέγερσης της Χαλκιδικής στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε σημαντική και αποτελεί ιστορική συλλογική μνήμη που οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Οι Μακεδόνες επαναστάτες και οι χίλιοι και πλέον μοναχοί του Αγίου Όρους που πήραν τα όπλα επί έξι περίπου μήνες απασχόλησαν μεγάλο αριθμό τουρκικών δυνάμεων. Έτσι δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος για να εδραιωθεί η Επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο. Εξίσου όμως σημαντικός ήταν ο ηθικός αντίκτυπος. Η επανάσταση της Χαλκιδικής ενέπνευσε ολόκληρες γενιές Μακεδόνων στους μετέπειτα αγώνες για την ελευθερία.
 Οι ήρωες της Επανάστασης της Χαλκιδικής μίλησαν με την Ιστορία του Έθνους μας και εμείς έχουμε χρέος να τους τιμούμε και να μιλάμε για αυτούς.
 Η εκδήλωση έγινε παρουσία του Γ. Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας, κ. Αλ. Κόπτση όπου είχα τη δυνατότητα να συζητήσω μαζί του την προσπάθεια που κάνουμε ώστε να αναγνωριστεί η σημαντική αξία της Επανάστασης της Χαλκιδικής καθώς και η ευρύτερη σημασία της για τον Ελληνισμό, μέσα και έξω από τα σημερινά γεωγραφικά όρια της χώρας"

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έδωσε το σύνθημα της Εθνεγερσίας με την ύψωση της σημαίας της Επανάστασης, στη Χαλκιδική ο Κύρκος Παπαγεωργάκης, Πρόεδρος της κοινότητας Πολυγύρου και Βοεβόδας της Χαλκιδικής, συλλαμβάνεται με διαταγή του Μουτεσελίμη της Θεσσαλονίκης Γιουσούφ Μπέη και δολοφονείται άγρια τη νύχτα της 16ης προς 17η Μαϊου 1821.

Αυτή όμως η άγρια δολοφονία του Κύρκου Παπαγεωργάκη έγινε το έναυσμα για τον ξεσηκωμό των Πολυγυρινών, οι οποίοι κατέλαβαν το Διοικητήριο, σκοτώνοντας τον επικεφαλής της τουρκικής φρουράς Τούρκο αξιωματικό και 18 συνολικά Τούρκους πολιτοφύλακες. (Στο διοικητήριο του Πολυγύρου είχε την έδρα του ο εκάστοτε Καϊμακάμης σαν στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής).

Αμέσως λοιπόν ο Γιουσούφ Μπέης, διατάσσει τον Χασάν Αγά που ήταν ταμίας του Πασά των Σερρών και τον αξιωματικό του Τσιρίμπαση, να εκστρατεύσουν κατά του Πολυγύρου, ο μεν πρώτος από το Βορρά, ο δε δεύτερος από το νότο.

Οι Πολυγυρινοί αποκρούουν όλες τις επιθέσεις των Τούρκων τους οποίους διώχνουν μακριά από τον Πολύγυρο. Την εποχή αυτή αναφαίνεται η απαίσια μορφή του Μπεχράμ Πασά όπως τον θέλει η παράδοση του Μπαϊράμ Πασά όπως ασφαλώς είναι και το πραγματικό του όνομα αφού έτσι τον αναφέρουν αξιόλογοι ιστορικοί συγγραφείς. Είναι ο στρατάρχης τον οποίο ειδικά ο Σουλτάνος μετακάλεσε από την Ανατολή. Αυτός ξεκίνησε με πολυάριθμο στρατό και επιτέθηκε κατά των δύο επαναστατικών τμημάτων τα οποία διοικούσαν ο Εμμανουήλ Παπάς και ο Καπετάν Χάψας από τη Συκιά της Χαλκιδικής.

Μπροστά στους πολυάριθμους Τούρκους οι λίγοι ηρωικοί Χαλκιδικιώτες τρέπονται σε φυγή στα ορεινά της Χαλκιδικής. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική και ο τόπος παρουσιάζει την εικόνα βιβλικού κατακλυσμού. Πολλά χωριά και κωμοπόλεις καταστρέφονται από τα θεμέλιά τους, οι κάτοικοι κατακρεουργούνται και τα γυναικόπαιδα σέρνονται σε σκλαβοπάζαρα της Ανατολής όπου αναγκάζονται να εξισλαμισθούν.

Είναι άλλωστε γνωστή η περίφημη διαταγή του Μπαϊράμ Πασά με ημερομηνία 20 Σεβάλ 1236 δηλαδή 28 Ιουλίου 1821 στην οποία μεταξύ των άλλων γράφει: "Ούτω εκτελών το Υψηλόν Αυτού πρόσταγμα και εκκαθαρίζων από τοιούτων ακαθάρτων στοιχείων και βδελυρών ερπετών την περιφέρειαν της Θεσσαλονίκης, επέδραμον μετά του γενναίου στρατού μου κατά των περιοχών Καλαμαριάς, Παζαρούδας, Σιδηρόπορτας, Πολυγέρου, Κασσάνδρας, Κίτρους και Αικατερίνης, ένθα καταπολεμίσας τους απίστους, τοιούτους εξόντωσα και απήλειψα από προσώπου της γής τεσσαράκοντα δύο πόλεις και χωρία αυτών συνωδά δε τω Ιερώ Φετβά, αυτούς τους ιδίους διεπέρασα εν στόματι μαχαίρας, τας γυναίκας δε και τα τέκνα των εξηνδραπόδισα, τα υπάρχοντά των διένειμμα μεταξύ των νικητών πιστών τας δε εστίων των παρέδωσα εις το πυρ και την τέφραν κατά τρόπον ώστε φωνή αλέκτορος να μην ακούεται πλέον εις αυτάς….".

Ο λαός μας τραγούδησε αυτή την καταστροφή με πάρα πολλά δημοτικά τραγούδια. Το παρακάτω μοιρολόι μιλάει για την καταστροφή της Στρατονίκης (Ίσβορο) και του Πολυγύρου (Τρανή Χώρα):

Οντάλθε η ώρα η πικρή η ώρα η φαρμακωμένη

παν τα βουνά μπαϊράκια γιόμωσαν, τουφέκια ακουμπισμένα

μας πάτησαν τον Ίσβορο και την Τρανή τη Χώρα

μας πάτησαν τις εκκλησιές, μας πήραν τα βαγγέλια

πήραν εικόνες αργυρές, σταυρούς μαλαματένιους

πήραν τα δισκοπότηρα που κοινωνούν παπάδες

που κοινωνούν οι Χριστιανοί που κοινωνάει ο κόσμος.

Ο πρώτος ξεσηκωμός της Χαλκιδικής ναι μεν καταπνίγηκε στο αίμα που όμως ατσάλωσε με θέληση τους Χαλκιδικιώτες οι οποίοι με το μεγάλο ηρωισμό που πάντα τους διέκρινε και τους διακρίνει βοήθησαν στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Σημειώνεται τέλος ότι μια ομάδα από Πολυγυρινούς με αρχηγό τον Μαυρουδή Παπαγεωργάκη αγωνίστηκε στο πλευρό των Μεσσολογγιτών από τους οποίους μόνο τρεις διασώθηκαν κατά τη θρυλική έξοδο.

halkidikinews.gr