Ερώτηση εφ’ όλης της ύλης ​σε σχέση με τον έλεγχο της δραστηριότητας της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική κατέθεσε η Κυριακή Μάλαμα μαζί με 19 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην ερώτηση επισημαίνεται ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί συνολικά κι από ανεξάρτητο φορέα η μεταλλευτική δραστηριότητα στη Χαλκιδική κι ότι δεν επιτρέπεται η επανάπαυση στις διαβεβαιώσεις της εταιρίας. Όπως επισημαίνεται στην ερώτηση και στην περίπτωση του Κοκκινόλακα, και στην περίπτωση της Στρατονίκης και στην περίπτωση της Ολυμπιάδας, η Ελληνικός Χρυσός δεν ελέγχεται τακτικά για τις δραστηριότητες της και το αρμόδιο Υπουργείο φαίνεται να αρκείται σε επικοινωνιακούς καθησυχασμούς περί μετρήσεων “από την ίδια την εταιρία” ή από φορείς με τους οποίους έχει συμβασιοποιηθεί η εταιρία. Με δεδομένο ότι αντίκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο ο ελεγχόμενος να είναι κι ο διενεργών των ελέγχων, καλείται το Υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας να δημοσιοποιήσει όλα τα δεδομένα που έχει στη διάθεση του, σε σχέση με τον έλεγχο της μεταλλευτικής δραστηριότητας της Ελληνικός Χρυσός και τις ενδεχόμενες παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί.


Το κείμενο της ερώτησης :


Θέμα : Ανάγκη συλλογής επιστημονικά έγκυρων κι ανεξάρτητων ερευνητικών δεδομένων για τις ρηγματώσεις στη Στρατονίκη, την επικινδυνότητα του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα, τον έλεγχο των υδάτων στην Ολυμπιάδα. Πράξεις και τα μέτρα  που πρέπει να υλοποιηθούν. 


Το προηγούμενο διάστημα, ο Δήμος Αριστοτέλη στην Χαλκιδική ανακοίνωσε την σύναψη προγραμματικής σύμβασης με την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Μελετών για την “γεωλογική και τεχνική διερεύνηση του προβλήματος των ρωγματώσεων” στην Στρατονίκη Χαλκιδκής. Επίσης, ανακοίνωσε την συνεργασία με το ΤΕΕ/ΤΚΜ, η οποία θα “επικεντρωθεί στον έλεγχο ασφαλείας στο φράγμα και στον ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακα της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., προκειμένου να διαπιστωθεί αν πληρούνται ενδεδειγμένες προδιαγραφές ασφαλούς κατασκευής τεχνικών έργων επάνω σε ρήγματα”. Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, δια μέσου του Υφυπουργού κ. Δημητρίου Οικονόμου, δήλωνε μερικές ημέρες μετά από τις καταστροφές στην Ολυμπιάδα και συγκεκριμένα στις 6 Δεκεμβρίου 2019 ότι “πρόκειται για μια επένδυση μεγάλη η οποία προφανώς μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες στο περιβάλλον. Η εξόρυξη είναι μια βαριά διαδικασία, δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία”.

Παρά την παραδοχή όλων ότι η εξόρυξη χρυσού περιέχει πολύ σοβαρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα, όλοι οι αρμόδιοι φορείς επαναπαύονται στα ερευνητικά δεδομένα που συλλέγει η ίδια η εταιρία για την αξιολόγηση του κινδύνου και σε ότι αφορά την στατικότητα του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακα, και για τις ρηγματώσεις στη Στρατονίκη και για πιθανές τοξικές απορροές υδάτων στην Ολυμπιάδα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι για τον ΧΥΤΕΑ του Κοκκινόλακα, όπως αναφέρεται, ο δήμος Αριστοτέλη και το ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας θα ζητήσουν “συναίνεση και παροχή πρόσβασης για τη διενέργεια του ελέγχου”. Ακόμη, για το θέμα των ρηγματώσεων στη Στρατονίκη θα αξιοποιηθούν σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση τα δεδομένα “των τοπογραφικών μετρήσεων και δορυφορικών μετακινήσεων που πραγματοποιούνται από την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ”.

Εντούτοις, όπως προκύπτει από το υπ. αριθμ. ΥΠΕΝ/ΣΕΒΕ/104489/1254, με ημερομηνία αποστολής 13/11/2019 έγγραφο του Σώματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος, Τμήματος Επιθεώρησης Μεταλλείων, η “Ελληνικός Χρυσός” δεν συνεργάζεται απρόσκοπτα στην αποστολή δεδομένων και στοιχείων προς το ΥΠΕΝ.

Όπως αναφέρεται συγκεκριμένα “…δεν μπορεί να αποκλειστεί και η τυχόν σωρευτική επίδραση των προκαλούμενων από τις ανατινάξεις, δονήσεων και γενικότερα της μεταλλευτικής δραστηριότητας στα φαινόμενα που εκδηλώνονται στην περιοχή του οικισμού. Λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα των μέχρι σήμερα ελέγχων, η Υπηρεσία μας με το αριθ.πρωτ. Σ.Ε.Β.Ε.: οικ.5465/29-07-2019 έγγραφό της προς την εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.», έδωσε -μεταξύ άλλων- εντολή για την τροποποίηση της τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης του μεταλλείου Μαύρων Πετρών προκειμένου να ληφθεί υπόψη η υφιστάμενη κατάσταση της επιφάνειας άνωθεν του μεταλλείου, όπως έχει διαμορφωθεί. Με την αριθ. πρωτ.: ΥΠΕΝ/ΔΜΕΒΟ/92933/1262/01-11-2019 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας απορρίφθηκε η προσφυγή που ασκήθηκε από την εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.» κατά του παραπάνω αναφερόμενου εγγράφου εντολών της Υπηρεσίας μας. Κατόπιν τούτου η ελεγκτική διαδικασία της υπηρεσίας βρίσκεται σε εξέλιξη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του ΚΜΛΕ. Επιπλέον και όσον αφορά στον έλεγχο τήρησης των όρων της εγκεκριμένης τεχνικής μελέτης εκμετάλλευση του μεταλλείου Μαύρων Πετρών, σας γνωρίζουμε ότι, με την ΑΠ:1646/18-06-2019 απόφαση του Προϊσταμένου ΤΕΜ έχει επιβληθεί πρόστιμο στην εταιρεία για παράβαση των οριακών τιμών έντασης δονήσεων”.

Όσον αφορά τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την Χαλκιδική τον Νοέμβριο,  εκτός των καταστροφών που προκλήθηκαν στο δομημένο περιβάλλον της περιοχής από την υπερχείλιση χειμάρρων, υπάρχει κίνδυνος τα ορμητικά όμβρια ύδατα να παρέσυραν τοξικά υλικά στο έδαφος, στο νερό, στον υδροφόρο ορίζοντα και στη θάλασσα, από τα γήπεδα της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην πληγείσα περιοχή. Τον Δεκέμβριο 2019, μετά από επιμονή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και την κατάθεση ερωτήσεων για την “ανάγκη άμεσης αυτοψίας και λήψης δειγμάτων νερού και φερτών από την περιοχή της Ολυμπιάδας Χαλκιδικής από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, λόγω πιθανής ρύπανσης από τις δραστηριότητες «Μεταλλευτικές – Μεταλλουργικές εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας» της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε., καθώς και στις περιοχές Σκουριών, Στρατωνίου – Μαντέμ Λάκκου”, οι επιθεωρητές περιβάλλοντος του ΤΕΠ/ΣΕΒΕ πραγματοποίησαν αυτοψία στην περιοχή. Μέχρι τώρα δεν υπήρξε καμιά ενημέρωση για το τι έχουν διαπιστώσει σε σχέση με τα ερωτήματα που θέσαμε, καθώς επίσης και ως προς το τι διαπίστωσαν για την καταγγελία που έχει κατατεθεί με βίντεο ντοκουμέντο, φορτηγά της εταιρείας να αδειάζουν φορτίο με νέο τέλμα εμπλουτισμού μέσα στον – υποτίθεται “αποκατεστημένο” – παλαιό χώρο απόθεσης τελμάτων της Ολυμπιάδας.


Επειδή είναι επιστημονικά αδιανόητο να στηρίζονται κρίσιμα πορίσματα για το περιβάλλον και την κοινωνία της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής αποκλειστικά στις μετρήσεις της “Ελληνικός Χρυσός”.


Επειδή η “Ελληνικός Χρυσός” δεν εμφανίζεται πάντοτε πρόθυμη να παράσχει απρόσκοπτη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις της στους ελεγκτικούς μηχανισμούς.


Επειδή μία εταιρία που έχει οικονομικό συμφέρον δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα κι ο πάροχος των επιστημονικών στοιχείων αξιολόγησης της επικινδυνότητας της δραστηριότητας της.


Επειδή έχουν ήδη γίνει σχετικές μελέτες και υπάρχουν δεδομένα από ειδικές επιστημονικές επιτροπές, οι οποίες έχουν συσταθεί  με εντολές του ΥΠΕΝ.


Επειδή η υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον είναι πάνω από όλα



Ερωτάται ο κύριος Υπουργός :


    Προτίθεται να δεσμεύσει άμεσα την “Ελληνικός Χρυσός” στην κατεύθυνση της διασφάλισης απρόσκοπτης πρόσβασης στους ελεγκτές και σε ανεξάρτητους επιστήμονες στις εγκαταστάσεις της; 


    Σε ποιες ενέργειες θα προβεί ώστε να αξιοποιήσει τις θέσεις της αρμόδιας για τον έλεγχο και την περιβαλλοντική παρακολούθηση Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του έργου του περιβαλλοντικού όρου δ.1.39 της με αριθμ. πρωτ. 201745/26-07-2011 ΚΥΑ ΑΕΠΟ «Μεταλλευτικές – Μεταλλουργικές εγκαταστάσεις Μεταλλείων ….» της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε , η όποια διαβίβασε με τα υπ. αριθμ. πρωτ. 77/3.1/9.8.2019 & 87/6.9.2019 έγγραφα προς την ΔΙΠΑ του ΥΠΕΝ τις απόψεις της για τις αυθαίρετες αλλαγές που έκανε η εταιρεία στον ΧΥΤΕΑ του Κοκκινόλακα μαζί με την «Τελική Έκθεση του Ερευνητικού Έργου»  του ΑΠΘ.


    Προτίθεται να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα και τα πρακτικά της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 3 του ΚΜΛΕ για την παρακολούθηση και τον έλεγχο κατασκευής του ΧΥΤΕΑ, (ΔΜΕΒΟ/Α/Φ.10.ΕΓΚ.6/187433/4339/21-12-2016)


    Προτίθενται να προβούν σε προσωρινή διακοπή χρήσης εκρηκτικών επειδή υφίσταται σοβαρό ζήτημα ασφάλειας των κατοίκων της Στρατονίκης, πριν θρηνήσουμε θύματα;


    Προτίθενται να κινητοποιήσουν όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και  τον ελεγκτικό μηχανισμό των συναρμόδιων Υπουργείων, ώστε να ελεγχθεί σε βάθος η σχέση ανάμεσα στις υπόγειες εξορύξεις και στις εκτεταμένες ρηγματώσεις στη Στρατονίκη; 


    Προτίθενται να ενεργήσουν άμεσα, ώστε η εταιρεία να προβεί στην εφαρμογή των αναφερόμενων στο με αριθμό ΔΜΕΒΟ/Α/Φ.10.6/175214/1235/17-05-2017 έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, περί ευθύνης της εκμεταλλεύτριας εταιρίας για την εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών του περιβάλλοντος χώρου του οικισμού καθώς και στην εφαρμογή των υποδείξεων του έγγραφου των Επιθεωρητών με αριθ.πρωτ. Σ.Ε.Β.Ε.: οικ.5465/29-07-2019 προς την εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.


    Προτίθενται σε συνεργασία με τους εμπλεκομένους φορείς να υλοποιήσουν τα συμπεράσματα της μελέτης του 2018 του ΙΓΜΕ. 


    Είναι στις προθέσεις του να ενισχύσει το Τμήμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και την ΕΑΓΜΕ, να πραγματοποιούν σταθερούς κι ανεξάρτητους ελέγχους και μετρήσεις στην Στρατονίκη που βουλιάζει;