Στο Βάβδο, στο διάστημα μεταξύ της 24ης και της 30ης του Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί το 18ο εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού LAND2019 με θέμα και ζητούμενο τη σημειακή ή γενική επανόρθωση/ανάταξη των ανοικτών ορυγμάτων από την λειτουργία του εγκαταλελειμμένου πιά εργοστασίου εξόρυξης λευκολίθου.
Στο εργαστήριο που διοργανώνεται από τον αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος αρχιτεκτόνων του πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ιορδάνη Στυλίδη συμμετέχουν φοιτητές και φοιτήτριες από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το τμήμα αρχιτεκτόνων του πανεπιστημίου MSA της πόλης Κάϊρο, της Εγίπτου.
Το εργαστήριο ενεργοποιήθηκε μετά από την πρόσκληση του συλλόγου προστασίας της φύσης και της παράδοσης ΒΙΓΛΑ. Ταυτοχρόνως θα παρουσιαστεί η έκθεση φωτογραφιών από το εργοστάσιο και το ρημαγμένο τοπίο γύρω του της Ευαγγελίας Μπουλάκη, κατοίκου και ενεργού ακτιβίστριας της κοινότητας.
Οι εργασίες και τα αποτελέσματά τους θα παρουσιαστούν το πρωί της 30ης Αυγούστου στο χώρο του δημοτικού σχολείου της κοινότητας και θα αποτελέσουν και το περιεχόμενο ψηφιακής θέσης που ήδη κατασκευάζεται και πρόκειται να δημοσιοποιηθεί.
Ιστορικό πλαίσιο
Ο Βάβδος ανήκε στην ομάδα των 12 κωμοπόλεων και των 360 οικισμών που συγκροτούσαν αυτόνομη συνομοσπονδία και υπάγονταν στην διοικητική αρχή της αυτοκρατορίας των Οθωμανών. Η ομάδα αυτή των κοινοτήτων ονομαζόταν ‘’Μαντεμοχώρια’’ και η στρατηγική τους λειτουργία είχε σκοπό την εξόρυξη, την επεξεργασία και την τροφοδοσία με καθαρό μετάλλευμα αργύρου την Οθωμανική αυτοκρατορία.
Η βόρειος Χαλκιδική ήταν ο τόπος σημαντικοτάτης μεταλλευτικής δραστηριότητας από την αρχαιότητα σε διάφορα είδη μετάλλων. Η σημασία της περιοχής επαληθεύεται τόσο από την απόδωση διοικητικής αυτοτέλειας και αυτονομίας όσο και, για τον ίδιο λόγο, την βίαιη ερήμωσή της εξαιτίας της συμμετοχής των κατοίκων στον απελευθερωτικό αγώνα που ξεκίνησε το 1821. Από την αρχή του εικοστού αιώνα έως τα μέσα του (1917-1957) και μετά έως το 1998 η εκμετάλλευση του πλούτου του υπεδάφους είχε σαν αποτέλεσμα την οικονομική άνθιση του Βάβδου εξαιτίας της πλήρους σχεδόν απασχόλησης των κατοίκων στο μεταλλείο.
Η παραγωγή και η επεξεργασία μεταλλεύματος λευκολίθου είχε ως τελικό προϊόν την διάπυρο μαγνησία (πυρίμαχα υλικά) και την καυστική μαγνησία (θερμομονώσεις, ζωοτροφές). Αν και έγιναν προσπάθειες οργάνωσης σωματείου εργατών δεν υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα. Τόπος διακοπών και εξαιρετικής ήπιας ζωής πλέον ο Βάβδος διαφυλάσσει το φυσικό περιβάλλον, τις τελετές και την φυσιογνωμία της ορεινής συλλογικής έκφρασης, διαχειρίζεται κριτικά την τοπική ιστορία.
Αν και η κοινότητα άνθισε και επιβίωσε με αξιοπρέπεια από τις μεγάλες πολιτικές και πολεμικές καταστροφές και ανακατατάξεις του εικοστού αιώνα δεν μπόρεσε, πως θα μπορούσε άλλωστε;, να προστατεύσει το φυσικό περιβάλλον της. Λίγα χιλιόμετρα ανατολικά η μεταλλευτική δραστηριότητα βιομηχανικής κλίμακας στην περιοχή ‘’Σκουριές’’ προκαλεί πλήρη οικολογική καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά και των πλησιεστέρων παρακτίων κοινοτήτων και περιοχών.
Το βιομηχανικό ερείπιο του εργοστασίου της εταιρίας MAGNOMIN ETME A.E. (θυγατρική της Αυστριακής εταιρίας RANDEX) στέκεται και υπενθυμίζει την πρόσφατη και παλαιοτέρα ιστορία του στους ελαχίστους επισκέπτες. Χαμηλότερα, πέντε χιλιόμετρα από την θέση της κοινότητας του Βάβδου. Ο μεταλλικός εξοπλισμός του εργοστασίου λεηλατήθηκε σε δύο διαφορετικές περιόδους.
Σκοπός της έκθεσης φωτογραφίας αλλά και του εργαστηρίου σχεδιασμού LAND2019 που πραγματοποιείται στην κοινότητα στο τέλος του Αυγούστου είναι η κατανόηση και η ενδελεχής διευκρίνηση, με σαφήνεια και συνέπεια του σημαντικού ιστορικού υποβάθρου αλλά, κυρίως, η προσπάθεια διερεύνησης και παροχής οπτικοποιημένων ιδεών για την σημειακή ή γενικότερη ανάταξη των τραυμάτων του εδάφους.
