Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας τίμησε τη μνήμη του αγίου Θεωνά Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Β´ Κτήτορος και Ανιδρυτού της Μονής.
Ο άγιος Θεωνάς, ο οποίος υπήρξε κτήτορας και ανακαινιστής της ιστορικής αυτής μονής, τιμάται ιδιαιτέρως, καθώς το ιερό του σκήνωμα, ολόσωμο και άφθαρτο, φυλάσσεται εντός του καθολικού, αποτελώντας πηγή ευλογίας και αγιασμού για τους πιστούς που προσέρχονται να αποδώσουν τιμή και να ζητήσουν την χάρη του.
Προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κασσανδρείας κ.κΝικοδήμου τελέστηκε την Κυριακή το πρωί πανηγυρική Θεία Λειτουργία, στην οποία συμμετείχαν πολλοί προσκυνητές από τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη. Την παραμονή της εορτής, τελέσθηκε ο Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός μετ’ Αρτοκλασίας, με την παρουσία πλήθους κληρικών και πιστών. Της ιεράς ακολουθίας χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μιλήτου κ.κ. Απόστολος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής.
Μαρτυρεί ο Άγιος Νικόδημος ο Αγειορείτης στη βιογραφία του Αγίου Θεωνα ότι ο Μοναχός Θεωνάς βρήκε σεσαθρωμένο και ερειπωμένο το Σταυροπήγιο της Αγίας Αναστασίας. Νέα στοιχεία όμως ο δείχνουν ότι ο Μοναχός Θεωνάς ήταν ενταλμένος του Πατριάρχη Ιερεμία των Ά του κτήτoρος της Μονής Σταυρονικήτα και έτσι εγκαταστάθηκε στη Μονή και την ανοικοδόμησε εκ βάθρων σε βαθμό που απολαμβάνουν μέχρι σήμερα οι προσκυνητές της Μονής στο μεγάλο του Καθολικό, την τράπεζα του, τον μοναδικό σωζόμενο μέχρι σήμερα λουτρώνα ζεστών νερών για την υγιεινή των πατέρων που εγκαταβίωσαν εκεί το 16ο αιώνα, το μοναδικό επίσης σωζόμενο ξυλόστεγο περιτέχνως καμπαναριό αλλά και το μεγάλο καστρομονάστηρο που υπάρχει ως και σήμερα.
Ο Άγιος με τους αγώνες και την προσευχή του άφησε κληρονομιά στη Μονή τα καλοδουλεμένα κτήματα των ελαιώνων που απαντώνται πέριξ του μεγάλου κτήματος της Μονής, που είναι από τους γηραιότερους αλλά και σημαντικότερους με τις μαρτυρίες επιστημόνων, γιατί εκτός ότι οι Χαλκιδικιώτες αναπαρήγαγαν την ποικιλία μαυροελίας των πατέρων της Μονής, κατέκλυσαν τα κτήματα τους σε όλη τη Χερσόνησο της Χαλκιδικής και βιοποριστηκαν χωρίς να αλλάξουν ποικιλία για πολλά έτη στα κτήματα τους.
Ο Άγιος Θεωνάς εκοιμήθη εν Κυρίω την 4η Απριλίου 1541 στη Μονή της μετανοίας του. Κατά την ημέρα της οσιακής του κοιμήσεως δημιουργήθηκε μεταξύ των πατέρων της Μονής και των πατέρων της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης διένεξη, για το που έπρεπε να ενταφιαστεί ο Ηγούμενος Θεωνάς της Μονής Αγίας Αναστασίας από τη μια, και από την άλλη Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Έτσι συμφώνησαν οι πατέρες των δύο πλευρών που διεκδικούσαν το λείψανό του, να αφήσουν μία άμαξα με βόδια πάνω στην οποία τοποθέτησαν το λείψανο του και όπου σταματήσει η άμαξα εκεί θα είναι το θέλημα του αγαπητού τους Γέροντα να ενταφιαστεί. Η άμαξα ξεκίνησε να πάρει τον δρόμο αλλά τα ζωντανά που την έσερνα γύρισαν και σταμάτησαν εμπρός της εισόδου της Μονής της Αγίας Αναστασίας. Οι πατέρες της Μονής ενταφίασαν το λείψανα του Αγίου Θεωνά εντός του καθολικού της, ως Μέγα Κτήτoρος, στο σημείο που βρίσκεται μέχρι και σήμερα το άφθαρτο σκήνωμα του Αγίου.
