Σημαντικές αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση φέρνει το πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι» που προωθεί η κυβέρνηση με νομοσχέδιο του υπ. Εσωτερικών, τροπολογίες του οποίου περιλαμβάνουν και το «σπάσιμο» των εκλογικών περιφερειών Β' Αθήνας και Περιφέρειας Αττικής (πρώην υπόλοιπο Αττικής), καθώς και τη σύσταση επιτροπής για το δικαίωμα ψήφου Ελλήνων του εξωτερικού. Ο «Κλεισθένης» έχει συναντήσει την αντίδραση της ΚΕΔΕ, χωρίς να λείπουν και οι διαφωνίες στους κόλπους της κυβέρνησης.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε επί της αρχής στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή τη Δευτέρα. Υπέρ τάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, καταψήφισαν ΝΔ, ΔΗΣΥ και ΚΚΕ, ενώ επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν στην Ολομέλεια Ποτάμι και Ένωση Κεντρώων. Η συζήτηση στην επιτροπή θα συνεχιστεί την Τρίτη και αναμένεται μέχρι το τέλος της εβδομάδας να ψηφιστεί από την Ολομέλεια.
Τι προβλέπει ο «Κλεισθένης Ι»;
- Η απλή αναλογική στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές ξεχωρίζει μεταξύ των διατάξεων που προβλέπει ο «Κλεισθένης Ι». Οι έδρες του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου κατανέμονται στους συνδυασμούς, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α' γύρο. Αν κανένας συνδυασμός δε συγκεντρώσει 50% συν 1, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή (β' γύρος), ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρχους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
- Αλλάζει ο χρόνος των εκλογών καθώς οι αυτοδιοικητικές αποσυνδέονται από τις ευρωεκλογές και θα διεξάγονται τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου (οι επόμενες θα γίνουν στις 13 Οκτωβρίου).
- Αλλάζει η διάρκεια της δημοτικής και περιφερειακής περιόδου και επανέρχεται η τετραετία από πενταετία που προέβλεπε ο «Καλλικράτης». Η εγκατάσταση των νέων αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.
- Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 30%.
- Δίνεται η δυνατότητα προκήρυξης δημοψηφισμάτων ανά δήμο και ανά περιφέρεια για τοπικά ζητήματα.
- Έρχεται ο «Δημοτικός και Περιφερειακός Διαμεσολαβητής» που αντικαθιστά τον θεσμό του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη που προέβλεπε ο «Καλλικράτης» και δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
- Οι δήμοι χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με τον πληθυσμό, τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, την οικονομική δραστηριότητα, το βαθμό αστικοποίησης, την ένταξη ή μη σε ευρύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα μητροπολιτικού χαρακτήρα και τη θέση τους στη διοικητική διαίρεση της χώρας.
- Η κρατική χρηματοδότηση των δήμων δεν θα γίνεται μόνο με βάση την κατηγορία που εντάσσονται, αλλά και με άλλα κριτήρια όπως το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, το δημοτικό και αγροτικό οδικό δίκτυο, το επίπεδο των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, τη δυνατότητα άντλησης τοπικών πόρων, τις πληθυσμιακές διακυμάνσεις ανά εποχές, τη δημογραφική τάση, κ.α.
- Διαγράφονται οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού για ακίνητα που έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση.
- Ο δήμος Καλαμπάκας μετονομάζεται σε Μετεώρων και ο δήμος Μώλου — Αγ. Κωνσταντίνου σε Καμένων Βούρλων.
Το «σπάσιμο» της Β' Αθήνας και της Περιφέρειας Αττικής
Πέρα από τις ρυθμίσεις του «Κλεισθένη», με το νομοσχέδιο του υπ. Εσωτερικών κατατέθηκαν τροπολογίες για το «σπάσιμο» της Β' Αθήνας, της Περιφέρειας Αττικής καθώς και τη σύσταση επιτροπής για το δικαίωμα ψήφου Ελλήνων του εξωτερικού.
Έτσι, η περιφέρεια Β' Αθήνας διαιρείται σε τρεις τομείς:
Β1' Εκλογική Περιφέρεια Βόρειου Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους δήμους Αγίας Παρασκευής, Αμαρουσίου, Βριλησσίων Γαλατσίου, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Μεταμόρφωσης, Νέας Ιωνίας, Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας, Φιλοθέης-Ψυχικού και Χαλανδρίου.
Β2' Εκλογική Περιφέρεια Δυτικού Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους δήμους Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Αιγάλεω, Ιλίου, Περιστερίου Πετρούπολης και Χαϊδαρίου.
Β3΄Εκλογική Περιφέρεια Νοτίου Τομέα Αθηνών που αποτελείται από τους δήμους Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Βύρωνα, Γλυφάδας, Δάφνης-Υμηττού, Ελληνικού Αργυρούπολης, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου.
Η Περιφέρεια Αττικής «σπάει» σε δύο τομείς:
Α' Εκλογική Περιφέρεια Αττικής, που αποτελείται από τους Δήμους Αχαρνών, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Διονύσου, Κρωπίας, Λευρεωτικής, Μαραθώνα, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας, Παιανίας, Παλλήνης,, Ραφήνας-Πικερμίου, Σαρωνικού, Σπάτων-Αρτέμιδος και Ωρωπού,
Β' Εκλογική Περιφέρεια Δυτικής Αττικής, που αποτελείται από τους Δήμους Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μάνδρας-Ειδυλλίας, Μεγαρέων και Φυλής.
Εάν η τροπολογία για το «σπάσιμο» των δύο περιφερειών ψηφιστεί τουλάχιστον από τα δύο τρίτα της Βουλής (τουλάχιστον 200 βουλευτές), τότε θα ισχύσει από τις επόμενες εκλογές. Διαφορετικά η ρύθμιση θα ξεκινήσει από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Διαφωνούν οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης
Τη διαφωνία τους με τον «Κλεισθένη» έχουν εκφράσει εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, μεταξύ των οποίων και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), η οποία μάλιστα έχει κυκλοφορήσει ανάλογα διαφημιστικά σποτ.
Βασικό επιχείρημα της ΚΕΔΕ είναι ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε ακυβερνησία τους δήμους, καταργώντας ταυτόχρονα την αντιπροσωπευτικότητα στη διοίκηση τους.
«Διαφωνούμε κάθετα με αυτό το έκτρωμα που λέγεται Κλεισθένης. Θα οδηγήσει τους δήμους σε ακυβερνησία και θα επιβαρύνει την καθημερινότητα των πολιτών, ενώ δεν διορθώνει καμία από τις παθογένειες που υπάρχουν. Την κυβέρνηση δεν την ενδιαφέρει ότι δεν δημιουργεί κυβερνησιμότητα αλλά παράνοια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, μιλώντας τη Δευτέρα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Διαφωνίες με τον τρόπο εφαρμογής της απλής αναλογικής εξέφρασε και ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ), Κωνσταντίνος Αγοραστός. «Ναι στην απλή αναλογική, αλλά βάλτε κατώφλι στην είσοδο για την εκλογή», δήλωσε χαρακτηριστικά στη Βουλή.
Ενστάσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης
Αξίζει να σημειωθεί ότι αντιρρήσεις στις προωθούμενες αλλαγές έρχονται και από το εσωτερικό της κυβέρνησης. Την προηγούμενη εβδομάδα ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Κώστας Κατσίκης, είχε εκφράσει την αντίθεσή του στο «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, αλλά και στην απλή αναλογική.
Παράλληλα, ο Πάνος Καμμένος τάχθηκε υπέρ της θέσης του προέδρου της ΚΕΔΕ, Γιώργου Πατούλη, για πλαφόν 3% στην είσοδο δημοτικών και περιφερειακών συνδυασμών στην τοπική αυτοδιοίκηση.
