Ανατέθηκε σε μελετητή η εκπόνηση τριών μελετών: ειδικής αρχιτεκτονικής, γεωτεχνικής και στατικής για την προστασία και ανάδειξη του διατειχίσματος της Ν. Ποτίδαιας. Ένα σημείο ιδιαίτερης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας που η Δημοτική αρχή κάνει προσπάθεια διατήρησης και αξιοποίησής του. Μετά την ολοκλήρωση των μελετών θα εξετασθεί η δυνατότητα ένταξης σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, προκειμένου να υλοποιηθεί.
Ο σχεδιασμός προβλέπει έργα προστασίας του πρανούς της διώρυγας, στήριξη και προστασία του διατειχίσματος και απαραίτητες παρεμβάσεις στο κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου, ώστε να λειτουργήσει ως πολιτιστικός χώρος ή μουσείο. Στα πλαίσια της ανάδειξης θα προβλέπεται και ανάπλαση και ηλεκτροφωτισμός της οδού που οδηγεί από την παραλία στη γέφυρα, ώστε όλες οι παρεμβάσεις να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σύνολο, το οποίο να συνδέεται με το ιστορικό μνημείο.
“Προχωρήσαμε στην εκπόνηση των απαραίτητων μελετών,ώστε να είμαστε έτοιμοι -σε συνεργασία και με την εποπτεία πάντα του Υπουργείου Πολιτισμού- να προχωρήσουμε στην υλοποίηση του έργου, που για εμάς έχει ιδιαίτερη πολιτισμική και ιστορική αξία. Το θέλουμε, το προχωράμε και πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να το πετύχουμε” δήλωσε μεταξύ άλλων ο Δήμαρχος Μ. Καρράς.
Ιστορικά Στοιχεία
Στη θέση της αρχαίας Ποτίδαιας, αποικίας των Κορινθίων στο λαιμό της χερσονήσου της Κασσάνδρας, η οποία καταστράφηκε από τον Φίλιππο το 357 π. Χ., ανίδρυσε ο Κάσσανδρος το 316 π.Χ. μία νέα πόλη, την Κασσάνδρεια. Η ελληνιστική αυτή πόλη εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Μακεδονίας, γνωρίζοντας μεγάλη άνθηση κατά την ρωμαιοκρατία και τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Το 540 μ.Χ. καταστράφηκε από τους Ούννους και ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α΄ φρόντισε για την ανασύστασή της. Σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο, ο Ιουστινιανός, για να προστατέψει την πόλη και όλη τη χερσόνησο από τις βαρβαρικές επιδρομές, οχύρωσε το διατείχισμα που υπήρχε κατά μήκος του λαιμού της χερσονήσου και εκτεινόταν από το Θερμαϊκό ως τον Τορωναίο κόλπο : "το κατά την είσοδο διατείχισμα τοις επιβουλεύειν εθέλουσιν αμαχόν τε και ανανταναγώνιστον διεπράξατο διαφανώς είναι".
Οι επόμενες ιστορικές πληροφορίες που αφορούν στο διατείχισμα προέρχονται από το 15ο αι., όταν ο τέως αυτοκράτορας Ιωάννης Ζ΄ Παλαιολόγος έγινε δεσπότης Θεσσαλονίκης και από το 1403 προχώρησε σε μεγάλης έκτασης ανακατασκευές του τείχους και στη διάνοιξη μίας τάφρου. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1424, οι Βενετοί επιχείρησαν νέες επισκευές στο τείχος, οι οποίες όμως φαίνεται ότι δεν ολοκληρώθηκαν.
Τελευταία χρήση του διατειχίσματος με πρόχειρες επισκευές και νέα διάνοιξη της τάφρου συντελείται στην Επανάσταση του 1821, όταν οι Χαλκιδικιώτες αγωνιστές οχυρώνονται σ' αυτή τη θέση, προκειμένου να συγκρατήσουν την επέλαση του Οθωμανικού στρατού.
Η εγκατάσταση προσφύγων από την Ανατολική Θράκη στο σημερινό οικισμό της Νέας Ποτίδαιας που χρησιμοποίησαν οικοδομικό υλικό από το αρχαίο τείχος και στη συνέχεια η διάνοιξη της διώρυγας και αργότερα η κατασκευή της πρώτης γέφυρας επέφεραν καταστροφές στο υπάρχον διατείχισμα
Κατά τις πρόσφατες εργασίες της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε τμήμα του διατειχίσματος απομακρύνθηκαν μεγάλοι όγκοι χωμάτων, που είχαν συσσωρευτεί από τη διάνοιξη της διώρυγας, καθώς και νεώτερες κατασκευές (προσκυνητάρια, κατασκευές από σιδηροπασσάλους και μπετόν) που υπήρχαν στους πύργους και στο τείχος. Κατόπιν άρχισε η αποκάλυψη των εξωτερικών όψεων και ο καθαρισμός του εσωτερικού των πύργων. Οι πρώτες αυτές έρευνες προσέφεραν σημαντικά στοιχεία, τόσο για την ιστορία και τις οικοδομικές φάσεις του διατειχίσματος όσο και γενικότερα για την οχυρωματική αρχιτεκτονική.
Συντάκτης: Λήδα Τόσκα, Αρχαιολόγος (Πηγή:odysseus.culture.gr/)
