Ο ορεινός Ταξιάρχης είναι το χωριό που δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια οι κάτοικοι με την καλλιέργεια και την πώληση ελάτων, ενώ διαθέτει στην ελληνική αγορά πάνω από το 70% των χριστουγεννιάτικων δένδρων. Πότε και πως ξεκίνησαν οι Ταξιαρχιώτες να ασχολούνται με την καλλιέργεια των ελάτων; 

Τη δεκαετία του 1960 η ύπαιθρος άρχισε να ερημώνει και κυρίως οι περιοχές των ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Χιλιάδες χωριά εγκαταλείπονταν, με τον κόσμο να φεύγει στις πόλεις και μετανάστες στο εξωτερικό (κυρίως Γερμανία, ΗΠΑ και Αυστραλία) για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον για αυτούς και τα παιδιά τους. Εκτεταμένες καλλιέργειες εγκαταλείπονταν καθώς ήταν σε ορεινούς όγκους, χωρίς να έχουν ιδιαίτερα μεγάλη απόδοση. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός, τη δεκαετία του 60′ αποφάσισε και έδωσε το δάσος του Ταξιάρχη της Χαλκιδικής για εκμετάλλευση από τη Δασολογική Σχολή της Θεσσαλονίκης, ιδρύοντας το δεύτερο Πανεπιστημιακό δάσος στην Ελλάδα (μετά το δάσος του Περτουλίου).

Μια από τις πρώτες ενέργειες της τότε Σχολής ήταν η ενίσχυση των ορεινών πληθυσμών (όπως ήταν πάντα ένας από τους κύριους σκοπούς της). Στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής «στήθηκε» από καθηγητές Δασολογίας και τον τοπικό πληθυσμό η πρώτη καλλιέργεια Χριστουγεννιάτικων δέντρων. Η καλλιέργεια ξεκίνησε στο πλαίσιο ενός προγράμματος ορεινής οικονομίας του Υπουργείου Γεωργίας με τους αγρότες ορεινών περιοχών.

Εκατοντάδες ιδιόκτητα στρέμματα άγονων εκτάσεων που είχαν εγκαταλειφθεί άρχισαν να «ξαναπαίρνουν ζωή». Η αρχή έγινε σταδιακά με μια μικρή ομάδα, αρχικά 10 κατοίκων, στη συστηματική καλλιέργεια ελάτων με αποκλειστικό σκοπό τη διάθεσή τους στην αγορά την περίοδο των Χριστουγέννων. Η προσπάθεια ήταν επίπονη καθώς όλοι μέχρι τότε, ακόμα και πολύ αργότερα – μέχρι σχεδόν σήμερα, θεωρούσαν «οικολογική καταστροφή» να στολίζεις ένα “αληθινό” δέντρο.

Η καλλιέργεια σήμερα

Η επιτυχία του εγχειρήματος οδήγησε σχεδόν όλες τις οικογένειες του χωριού στην καλλιέργεια δέντρων. Ενδεικτικό είναι ότι αυτή τη στιγμή είναι φυτεμένα περίπου 250.000 έλατα με σκοπό την εμπορία τους. Ο κάθε καλλιεργητής φροντίζει να αναπληρώνει τα δέντρα που κόβει κάθε χρόνο ώστε μετά από περίπου 10 χρόνια αυτά να είναι έτοιμα για πώληση. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα φυτά τα πρώτα 2 χρόνια βρίσκονται στα φυτώρια και στη συνέχεια μεταφυτεύονται στις ιδιωτικές εκτάσεις ή μέσα σε μεγάλες γλάστρες.

Ο Ταξιάρχης στη Χαλκιδική δεν είχε αυτοφυή έλατα (τα έλατα του Ταξιάρχη έχουν “καταγωγή” από την περιοχή του Αγίου Όρους, τον Όλυμπο αλλά και από τα ορεινά σημεία του Νομού Τρικάλων, κυρίως από το Περτούλι) και επομένως είναι μια κανονική καλλιέργεια, όπως οι λευκοκαλλιέργειες σε πεδινές περιοχές ή όποια άλλη γεωργική καλλιέργεια. Οι περιοχές που καλλιεργούνται τα χριστουγεννιάτικα δέντρα συνήθως δεν μπορούν να δεχθούν καμία άλλη καλλιέργεια, οπότε καλύπτουν εκτάσεις που μέχρι πρότινος ήταν χέρσες ιδιωτικές εκτάσεις. Το φυσικό δέντρο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του απορροφά από την ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα (υπεύθυνο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις κλιματικές αλλαγές) και εκλύει οξυγόνο. Υπολογίζεται ότι από έκταση τεσσάρων στρεμμάτων με κωνοφόρα δέντρα παράγεται ποσότητα οξυγόνου ικανή να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 18 ατόμων. Επίσης με τον τρόπο αυτό προστατεύεται η περιοχή από την επιφανειακή διάβρωση του εδάφους και εμπλουτίζεται ο υδροφόρος της ορίζοντας. Ένα όμως από τα σημαντικότερα οικολογικά οφέλη είναι η λειτουργία του, μετά τα Χριστούγεννα: το δέντρο είτε θα επιβιώσει, είτε θα γίνει λίπασμα, ενώ το «πλαστικό» Χριστουγεννιάτικο δέντρο (που προέρχεται κυρίως από την Κίνα) τι θα γίνει;

Η καλλιέργεια των δέντρων σήμερα

Είναι ενδεικτικό ότι περί το 70% της εγχώριας αγοράς φυσικών ελάτων προέρχεται από τον Ταξιάρχη, ενώ αν συμπεριληφθεί σε αυτό το σύνολο και η παραγωγή της Αρναίας, του Νεοχωρίου και της Παλαιόχωρας (Χαλκιδική), το ποσοστό ανεβαίνει στο 75%. Δηλαδή, 3 στα 4 δέντρα, που αγοράζονται, κάθε χρόνο, στις εορτές των Χριστουγέννων, είναι από τη Χαλκιδική. Όσο για το υπόλοιπο 25%, προέρχεται από την Αρκαδία, το Περτούλι και τη Δράμα. Από τις περιοχές δηλαδή που η Δασολογική Σχολή και η Δασική Υπηρεσία κατάφερε να προωθήσει την καλλιέργεια.

Και μια ακόμα καινοτομία, για την Ελλάδα, το Choco Project

To Choco Project είναι ένα από τα αποτελέσματα του προγράμματος «ΑγροΕΤΑΚ» του Οργανισμού ΕΛΓΟ-Δήμητρα (συγκεκριμένα από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που δίνει επιπρόσθετη αξία στην πώληση των Χριστουγεννιάτικων δέντρων: οι αγοραστές επισκέπτονται, ξεναγούνται και αποφασίζουν ποιο δέντρο θα αγοράσουν, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα το φυσικό περιβάλλον του Ταξιάρχη Χαλκιδικής.

 πηγή: votaniki.gr, του Θάνου Αθανασόπουλου