Με επίκεντρο των εορτασμών τον Πολύγυρο, η Χαλκιδική τίμησε με κάθε επισημότητα την κήρυξη της Επανάστασης του 1821.
Την Παρασκευή το πρωί τελέσθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου επίσημη Δοξολογία χοροστατούντος του Μητροπολίτου Κασσανδρείας κ.κ.Νικοδήμου, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Ιωάννης Βασιλάκης, εκπαιδευτικός του ΕΠΑΛ, ο οποίος αναφέρθηκε στις σημαντικές ιστορικές στιγμές της Χαλκιδικής.
Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε η υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως.
«Τιμούμε σήμερα όλοι μαζί την επέτειο έναρξης του αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία τον Μάιο του 1821 εδώ στη Χαλκιδική. Ημέρα τιμής, ημέρα μνήμης, ημέρα εθνικής υπερηφάνειας. Κι αυτό γίνεται μία εποχή που μαίνονται πολεμικές συγκρούσεις στην ευρύτερη περιοχή μας, στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή. Εμείς, όλοι μαζί, στέλνουμε ένα δυνατό μήνυμα, εθνικής υπερηφάνειας, ανάγκης συνεχούς θωράκισης αξιών, όπως η ελευθερία, η αυτοδιάθεση»,δήλωσε μεταξύ άλλων η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως.
Παραβρέθηκαν οι βουλευτές Χαλκιδικής, Ιωάννης Γιώργος, Απόστολος Πάνας και Κυριακή Μάλαμα, η αντιπεριφερειάρχης, Κατερίνα Ζωγράφου, ο δήμαρχος Πολυγύρου, Γιώργος Εμμανουήλ, ο δήμαρχος Ν. Προποντίδας, Μανώλης Καρράς, η δήμαρχος Κασσάνδρας, Αναστασία Χαλκιά, εκπρόσωποι των Δήμων της Χαλκιδικής, ο πρόεδρος Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, Γρηγόρης Τάσιος, ο Αστυνομικός Διευθυντής Χαλκιδικής, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής και άλλοι εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων.
Στο Μνημείο Ηρώων της πόλης ακολούθησε Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους.
Ακολούθησε παρέλαση μαθητών από όλους τους δήμους της Χαλκιδικής στην κεντρική οδό της πόλης, μπροστά από τους εκπροσώπους της εκκλησίας, της πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των φορέων της πόλης και των κατοίκων της.
Δηλώσεις επισήμων
Βουλευτής Χαλκιδικής ΝΔ, Ιωάννης Γιώργος
Σήμερα 17 Μαΐου 2024, γιορτάζουμε με λαμπρότητα στον Πολύγυρο, την πρωτεύουσα του Νομού μας, την επέτειο της Εξέγερσης του Πολυγύρου που έλαβε χώρα στις 17 Μαΐου 1821, η οποία σηματοδότησε την Κήρυξη της Επανάστασης στη Χαλκιδική εναντίον των Οθωμανών.
Από τον Πολύγυρο άναψε η πυρκαγιά της επανάστασης και οι φλόγες της πυρπόλησαν γρήγορα ολόκληρη τη Χαλκιδική. Ακολούθησε η μάχη των Βασιλικών και η θυσία του Καπετάν Χάψα και των παλικαριών του στις 10 – 13 Ιουνίου 1821. Στη συνέχεια ακολουθεί ο «Χαλασμός» της Κασσάνδρας στις 14 Νοεμβρίου 1821 και η επανάσταση στη Χαλκιδική λήγει οριστικά με την παράδοση του Αγίου Όρους, τον Ιανουάριο του 1822. Η προσφορά της εξέγερσης της Χαλκιδικής στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε σημαντική. Οι Μακεδόνες επαναστάτες και οι χίλιοι και πλέον μοναχοί του Αγίου Όρους που πήραν τα όπλα επί έξι περίπου μήνες απασχόλησαν μεγάλο αριθμό τουρκικών δυνάμεων. Έτσι δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος για να εδραιωθεί η Επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο.
Οι Χαλκιδικιώτες πρόγονοί μας πολέμησαν με γενναιότητα, ομοψυχία και πάθος για την ανεξαρτησία της πατρίδας μας αψηφώντας κάθε κίνδυνο. Οι αδελφοί Παπαγεωργάκη, ο Καπετάν Χάψας, ο Εμμανουήλ Παπάς, οι αγιορείτες μοναχοί, αλλά και όλοι οι κάτοικοι του τόπου μας, αποτελούν για εμάς δείκτη πορείας, μας εμπνέουν για τις δικές μας μάχες, τους δικούς μας αγώνες που πρέπει να δίνουμε καθημερινά υπερασπιζόμενοι αταλάντευτα την Πατρίδα, τον Λαό μας, το Έθνος μας, τα Ιδανικά και τις Πανανθρώπινες Αξίες.
Βουλευτής Χαλκιδικής ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Πάνας
Η επανάσταση της Χαλκιδικής από τον Πολύγυρο μέχρι την Κασσάνδρα ξεσήκωσε όλους τους Χαλκιδικιώτες σε ένα σύσσωμο αγώνα.
Ο αγώνας αυτός των Χακιδικιωτών ήταν σκληρός και προκάλεσε πολλές απώλειες στον αντίπαλο. Στο τέλος της η Επανάστασης μπορεί να βρήκε τη Χαλκιδική ερειπωμένη, όμως ο ηρωικός αυτός αγώνας δεν πήγε χαμένος.Δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος για να εδραιωθεί η Επανάσταση του 1821, καθώς οι επαναστάτες απασχόλησαν μεγάλο αριθμό τουρκικών δυνάμεων.
Γι αυτό κι εμείς θα πρέπει σήμερα να θεωρούμε δεδομένο, πως καμία προσπάθεια και αγώνας δε μένει χωρίς θετικό πρόσημο, όταν έχει ως οδηγό την αμέριστη αγάπη για τον τόπο, την προετοιμασία και την προσήλωση στο στόχο.
Η δύναμη των συμπατριωτών μας μπορεί και πρέπει να συνεχίζει να εμπνέει τους δικούς μας αγώνες για τη βελτίωση και ευημερία της Χαλκιδικής μας!
Χρόνια πολλά σε όλες τις Χαλκιδικιώτισσες και τους Χαλκιδικιώτες!
Βουλευτής Χαλκιδικής ΣΥΡΙΖΑ, Κυριακή Μάλαμα
Αντιπεριφερειάρχης, Κατερίνα Ζωγράφου
Σήμερα γιορτάζουμε με ιδιαίτερη τιμή και υπερηφάνεια την επέτειο της κήρυξης της επανάστασης του 1821 στη Χαλκιδική. Μια επέτειο που μας υπενθυμίζει τις θυσίες και τον ηρωισμό των προγόνων μας, που πάλεψαν με αποφασιστικότητα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία μας.
Η επανάσταση της Χαλκιδικής είναι μία από τις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας μας, καθώς συνέβαλε καθοριστικά στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας μας από τον οθωμανικό ζυγό. Οι ηρωικές πράξεις των επαναστατών, με πρωτοστάτες τον Εμμανουήλ Παπά και άλλους αγωνιστές, μας διδάσκουν την αξία της ενότητας, της ανδρείας και της αφοσίωσης στο κοινό καλό.
Αυτή η ημέρα είναι μια ευκαιρία να τιμήσουμε όχι μόνο τους αγωνιστές της επανάστασης, αλλά και όλους εκείνους που συνέβαλαν στην διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της εθνικής μας ταυτότητας. Ας αντλήσουμε δύναμη και έμπνευση από το παράδειγμά τους, ώστε να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο μέλλον, με σεβασμό στην ιστορία και τις αξίες μας.
Με την πεποίθηση ότι το πνεύμα της επανάστασης ζει στις καρδιές μας, σας καλώ να γιορτάσουμε αυτή την ιστορική ημέρα με σεβασμό και υπερηφάνεια. Ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη των ηρώων μας και ας εργαστούμε όλοι μαζί για την πρόοδο και την ευημερία του τόπου μας.
Χρόνια πολλά, Χαλκιδική!
Δήμαρχος Πολυγύρου, Γιώργος Εμμανουήλ
Είμαστε εδώ σήμερα, για να τιμήσουμε τους προγόνους μας, αυτούς που θυσιάστηκαν, για να είμαστε ελεύθεροι. Πρέπει να έχουμε την ιστορική μνήμη χαραγμένη βαθιά στην ψυχή μας. Είναι η ευκαιρία σήμερα να διατρανώσουμε και το πάνδημο αίτημα, όλων των Πολυγυρινών και των Χαλκιδικιωτών, επιτέλους η 17η Μαΐου να καθιερωθεί ως ημέρα μνήμης, ιστορική, ως τοπική εορτή. Χρόνια πολλά στους Πολυγυρινούς, χρόνια πολλά στους Χαλκιδικιώτες, χρόνια πολλά στους ελεύθερους Έλληνες.
Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδοχείων, Γρηγόρης Τάσιος
Σήμερα τιμούμε τους ηρωικούς προγόνους μας και τη θυσία τους και κρατάμε ζωντανές τις αξίες, τις οποίες υπηρέτησαν. Την ελευθερία, την ανεξαρτησία, την αξιοπρέπεια.
Παρουσία της Υπουργού Εσωτερικών, κα Νίκης Κεραμέως, της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας του τόπου παρακολουθήσαμε την Επιμνημόσυνη Δέηση στον χώρο του Μνημείου των Ηρώων κι αμέσως μετά κατέθεσα στεφάνι στην μνήμη των ηρώων.
Είναι χρέος όλων μας να μην ξεχάσουμε, να διατηρούμε ζωντανή την ιστορική μνήμη και να τη μεταδίδουμε στις γενιές που έρχονται. Τα ιδανικά μας και τα εθνικά μας κυριαρχικά δικαιώματα είναι αδιαπραγμάτευτα και αποτελούν την κληρονομιά και την παρακαταθήκη για το παρόν και το μέλλον.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
Όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έδωσε το σύνθημα της Εθνεγερσίας με την ύψωση της σημαίας της Επανάστασης, στη Χαλκιδική ο Κύρκος Παπαγεωργάκης, Πρόεδρος της κοινότητας Πολυγύρου και Βοεβόδας της Χαλκιδικής, συλλαμβάνεται με διαταγή του Μουτεσελίμη της Θεσσαλονίκης Γιουσούφ Μπέη και δολοφονείται άγρια τη νύχτα της 16ης προς 17η Μαϊου 1821.
Αυτή όμως η άγρια δολοφονία του Κύρκου Παπαγεωργάκη έγινε το έναυσμα για τον ξεσηκωμό των Πολυγυρινών, οι οποίοι κατέλαβαν το Διοικητήριο, σκοτώνοντας τον επικεφαλής της τουρκικής φρουράς Τούρκο αξιωματικό και 18 συνολικά Τούρκους πολιτοφύλακες. (Στο διοικητήριο του Πολυγύρου είχε την έδρα του ο εκάστοτε Καϊμακάμης σαν στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής).
Αμέσως λοιπόν ο Γιουσούφ Μπέης, διατάσσει τον Χασάν Αγά που ήταν ταμίας του Πασά των Σερρών και τον αξιωματικό του Τσιρίμπαση, να εκστρατεύσουν κατά του Πολυγύρου, ο μεν πρώτος από το Βορρά, ο δε δεύτερος από το νότο.
Οι Πολυγυρινοί αποκρούουν όλες τις επιθέσεις των Τούρκων τους οποίους διώχνουν μακριά από τον Πολύγυρο. Την εποχή αυτή αναφαίνεται η απαίσια μορφή του Μπεχράμ Πασά όπως τον θέλει η παράδοση του Μπαϊράμ Πασά όπως ασφαλώς είναι και το πραγματικό του όνομα αφού έτσι τον αναφέρουν αξιόλογοι ιστορικοί συγγραφείς. Είναι ο στρατάρχης τον οποίο ειδικά ο Σουλτάνος μετακάλεσε από την Ανατολή. Αυτός ξεκίνησε με πολυάριθμο στρατό και επιτέθηκε κατά των δύο επαναστατικών τμημάτων τα οποία διοικούσαν ο Εμμανουήλ Παπάς και ο Καπετάν Χάψας από τη Συκιά της Χαλκιδικής.
Μπροστά στους πολυάριθμους Τούρκους οι λίγοι ηρωικοί Χαλκιδικιώτες τρέπονται σε φυγή στα ορεινά της Χαλκιδικής. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική και ο τόπος παρουσιάζει την εικόνα βιβλικού κατακλυσμού. Πολλά χωριά και κωμοπόλεις καταστρέφονται από τα θεμέλιά τους, οι κάτοικοι κατακρεουργούνται και τα γυναικόπαιδα σέρνονται σε σκλαβοπάζαρα της Ανατολής όπου αναγκάζονται να εξισλαμισθούν.
Είναι άλλωστε γνωστή η περίφημη διαταγή του Μπαϊράμ Πασά με ημερομηνία 20 Σεβάλ 1236 δηλαδή 28 Ιουλίου 1821 στην οποία μεταξύ των άλλων γράφει: "Ούτω εκτελών το Υψηλόν Αυτού πρόσταγμα και εκκαθαρίζων από τοιούτων ακαθάρτων στοιχείων και βδελυρών ερπετών την περιφέρειαν της Θεσσαλονίκης, επέδραμον μετά του γενναίου στρατού μου κατά των περιοχών Καλαμαριάς, Παζαρούδας, Σιδηρόπορτας, Πολυγέρου, Κασσάνδρας, Κίτρους και Αικατερίνης, ένθα καταπολεμίσας τους απίστους, τοιούτους εξόντωσα και απήλειψα από προσώπου της γής τεσσαράκοντα δύο πόλεις και χωρία αυτών συνωδά δε τω Ιερώ Φετβά, αυτούς τους ιδίους διεπέρασα εν στόματι μαχαίρας, τας γυναίκας δε και τα τέκνα των εξηνδραπόδισα, τα υπάρχοντά των διένειμμα μεταξύ των νικητών πιστών τας δε εστίων των παρέδωσα εις το πυρ και την τέφραν κατά τρόπον ώστε φωνή αλέκτορος να μην ακούεται πλέον εις αυτάς….".
Ο λαός μας τραγούδησε αυτή την καταστροφή με πάρα πολλά δημοτικά τραγούδια. Το παρακάτω μοιρολόι μιλάει για την καταστροφή της Στρατονίκης (Ίσβορο) και του Πολυγύρου (Τρανή Χώρα):
Οντάλθε η ώρα η πικρή η ώρα η φαρμακωμένη
παν τα βουνά μπαϊράκια γιόμωσαν, τουφέκια ακουμπισμένα
μας πάτησαν τον Ίσβορο και την Τρανή τη Χώρα
μας πάτησαν τις εκκλησιές, μας πήραν τα βαγγέλια
πήραν εικόνες αργυρές, σταυρούς μαλαματένιους
πήραν τα δισκοπότηρα που κοινωνούν παπάδες
που κοινωνούν οι Χριστιανοί που κοινωνάει ο κόσμος.
Ο πρώτος ξεσηκωμός της Χαλκιδικής ναι μεν καταπνίγηκε στο αίμα που όμως ατσάλωσε με θέληση τους Χαλκιδικιώτες οι οποίοι με το μεγάλο ηρωισμό που πάντα τους διέκρινε και τους διακρίνει βοήθησαν στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Σημειώνεται τέλος ότι μια ομάδα από Πολυγυρινούς με αρχηγό τον Μαυρουδή Παπαγεωργάκη αγωνίστηκε στο πλευρό των Μεσσολογγιτών από τους οποίους μόνο τρεις διασώθηκαν κατά τη θρυλική έξοδο.
halkidikinews.gr
